Geçenlerde okudum haberi… Sinemamızın sultanı Türkan Şoray, Bebek’teki deniz manzaralı villasını 15 milyon liraya satılığa çıkarmış. Uzun yıllardır kızı Yağmur’la birlikte oturduğu evini asansör olmadığından ve kullanımı zorlaştığından satmaya karar vermiş. Dileriz usta sanatçımız, beklediği değere evini satar ve gönlüne göre yeni bir eve sahip olur.

Başlıktaki vergi/(verginin neden ödenmediğine) konusuna gelelim şimdi... Normalde evin alış değeri ile satış değeri arasında kazanç oluştuğunda bu kazanç üzerinden de vergi hesaplanır. “Türkan Hanım neden vergi ödemiyor?” sorusunun cevabı ise “Gelir Vergisi(GV) Kanunu’na göre alış tarihinin üzerinden beş tam yıl geçtikten sonra ev satıldığında ne kadar kazanç elde edilirse edilsin vergi ödenmiyor.”

5 YILDAN ÖNCE SATANLAR

Beş yıldan önce evini satıp vergi hesaplamak zorunda olan kişilerin şu iki konuyu bilmelerinde yarar var. Elde edilen kazancı önce enflasyondan arındıracaklar ayrıca 11.000 lira istisnayı düşecekler, sonrasında vergi hesaplayacaklar. (Enflasyondan arındırmak için alış ve satış tarihleri arasındaki sürede, Üfe endeksindeki artış oranının yüzde 10 veya üzerinde olması gerekiyor) Vergi oranı; kazancın büyüklüğüne göre, yüzde 15’den başlayıp 20, 27 ve 35’e kadar çıkabiliyor.

5 YIL SONRASI İÇİN VERGİ

Mecliste olan Gelir Vergisi tasarısına göre; gayrimenkulunu edinim tarihinden beş yıl geçtikten sonra satanlar için de vergi geliyor. (İkamet ettiği tek konutunu satan kişilerin elde ettiği kazançlar vergiye tabi tutulmayacak) Tasarıya göre vergi hesabında; edinim tarihi ile satış tarihi arasındaki süre arttıkça daha fazla istisna uygulanabiliyor. İki yıl dolmadan satanlar tüm kazançları üzerinden vergi ödeyecek. Vergi hesaplanırken elde tutma süresine bağlı olarak artan vergi istisnaları olacak. Uygulanacak istisnalar şöyle; iki yıldan sonra yüzde 20, üç yıldan sonra yüzde 40, dört yıldan sonra yüzde 60 ve beş yıldan sonra satanlar için yüzde 75 istisna uygulanarak vergi hesaplanacak.

ŞİRKETLER GAYRİMENKUL SATTIĞINDA VERGİ HESABI

Güncel mevzuata göre; şirket aktifine kaydedilen gayrimenkul, iki yıl içinde satıldığında elde edilen kazancın tamamı üzerinden vergi hesaplanıyor. İki tam yıl geçtikten sonra satışta ise kazancın yüzde 75’i istisna oluyor. Kurumlar Vergisi (KV) istisnasından yararlanabilmek için; satış kazancının istisnadan yararlanan kısmının, satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar, pasifte “özel bir fon” hesabında tutulması gerekiyor. Satış bedelinin, satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi de istisnanın diğer bir koşulu. Şirketler, gayrimenkulleri edindikten iki yıl geçtikten sonra sattıklarında KDV de hesaplamıyor. Taşınmaz ticareti ile uğraşan kurumların bu amaçla ellerinde bulundurdukları gayrimenkullerin satışında, KV açısından da KDV açısından da istisnadan yararlanılamıyor. Yukarıda; beş yıl sonra gayrimenkul satılsa da (yasa tasarısı ile) gerçek kişilere vergi geleceğinden bahsettik. Ayrıca şirketler için de (KV istisna oranlarında) değişiklik düşünülüyor. İki yıl sonra satılan gayrimenkuller için halen şirketlerin kazançlarına uygulanan yüzde 75’lik istisna oranı daha aşağılara çekilerek elde edilen kazançlardan yüksek vergi alınması planlanıyor.