Son dönemde tüm dünyada artan terör saldırıları havayolu şirketlerini de alarma geçirdi. Güvenlik önlemlerini artıran şirketler, uluslararası uçuş kurallarının uygulanması konusunda da oldukça hassas davranıyor. Uluslararası havacılık literatüründe tehdit olarak kabul edilen kelimeler, dikkat edilmesi gereken konuların başında geliyor. Uçak bileti sitelerinden biri olan Enuygun.com’un Seyahat Analisti Şengül Durucu, uçuş esnasında ’yasaklı kelimeler’i kullanacak olanların karşılaşabileceği yaptırımlara dikkat çekti.

"KLİMALARI NEDEN AÇMIYORSUNUZ, PATLADIK SICAKTAN"

Söylendiği takdirde uçaktan indirilmeye ve hatta gözaltına alınmaya neden olabilecek ’yasaklı kelimeler’ konusunda uyarılarda bulunan Durucu, "Her şey normal ama içerisi fazla sıcak gibi. Belli ki klimalar çalışmıyor. Uçacak olmanın verdiği stresle, agresif ve biraz da yüksek bir sesle "Klimaları neden açmıyorsunuz, patladık sıcaktan" dediniz. Siz klimaların açılmasını beklerken kabin görevlileri koşarak yanınıza gelebilir ve güvenlik kuralları gereği uçaktan inmeniz gerektiğini söyleyebilir. Neden mi? Çünkü uluslararası havacılık literatüründe tehdit olarak kabul edilen kelimelerden birini kullandınız; "patlama". Türkiye’nin en büyük havayolu şirketlerinden birinde bir süre önce, uçuş öncesi yaşanmış olan bu olay, aslında hemen hepimizin başına gelebilecek bir durum" dedi.

HANGİ KELİMELER YASAK?

Durucu, FAA’nın (Federal Havacılık İdaresi) güncel listesine göre tehdit olarak varsayılan kelimelerin kullanıldığı takdirde kabin görevlilerinin yolcuyu uçaktan indirmeye, olay, uçuş esnasında gerçekleştiyse uçağın arka kısmına almaya, zorluk çıkarırsanız kelepçelemeye ve varış noktasındaki güvenlik birimlerine teslim etmeye yetkisi olduğunu belirtti. Durucu, özellikle uluslararası uçuşlarda bu kuralın ihlal edilmemesine oldukça özen gösterildiğinin de altını çizdi.

Durucu, tehdit sayılan kelimelerin havayolundan havayoluna değişiklik gösterdiğini belirterek FAA’nın listesinde bulunan yasaklı kelimleri şu şekilde sıraladı:

"Terörist (Terrorist), Bomba (Bomb), Füze (Missile), Silah (Gun), 9/11 (11 Eylül saldırısı çağrışımı), Patlamak (Explode), Patlama (Explosion), Cinayet (Killing), İntihar (Suicide), Kimyasal (Chemicals)".

YURT İÇİ UÇUŞLARDA DURUM NE?

Şengül Durucu, Türkiye kalkışlı uçuşlarda en sık yaşanan yolcu indirme sebepleri arasında aşırı alkollü olmak, uçuş esnasında sigara içmek, "bomba" sözcüğünü kullanmak, taciz sayılabilecek hal ve hareketlerde bulunmanın yer aldığını bildirdi.

Yurt içi uçuşlarda kuralların bu kadar katı ve yaptırımın bu kadar kesin olmadığını belirten Durucu, yasaklı kelimeleri kullanmanın "şüpheli" olarak görülmenize neden olabileceğinin altını çizdi. Durucu, kullandığı kelimelerin yanı sıra yolcunun hal ve hareketleri de tehditvari bir durum içeriyorsa kabin memurlarının, daha ileri vakalarda ise kaptan pilotun olaya müdahale etmekle görevli olduğunu vurgulayarak "Şüpheli görülen kişi gerekli durumlarda, kaptan pilot tarafından kelepçelenerek en yakın havalimanında indirilip yetkililere teslim ediliyor" şeklinde konuştu.

Durucu, THY’nin, Yolcu ve Bagaj Taşıma Genel Şartları başlıklı yönetmeliğinde konuya ilişkin maddesi ise şu şekilde belirtti: "Yolcu uçağın içinde, uçağı veya herhangi bir kişiyi veya malı tehlikeye düşürecek şekilde davranışta bulunursa veya uçuş personelinin görevlerini yapmasını engellerse veya uçuş personeli talimatlarına uymazsa veya diğer yolcuların makul itirazlarına sebebiyet verirse, taşıyıcı, yolcuyu zapt etmek de dahil olmak üzere, böyle bir davranışın devamını önlemek için gerekli gördüğü tedbirleri alabilir".