Haber :İrem Kesim /KKTC
Girne Amerikan Üniversitesi (GAÜ) Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ali Ünyayar, Sinovac
COVID-19 Aşısı hakkında bilinmesi gereken bazı noktalar olduğuna dikkat çekerken
GAÜ’den yapılan açıklamada da Smart Health Sağlık Merkezi’nde Sinovac-CoronaVac aşı
uygulamasının devam ettiği bilgisi verildi.
GAÜ’den yapılan açıklamada kampüs içerisinde bulunan Smart Health Sağlık Merkezi’nde
saat 09.00-16.00 arasında isteyenlerin aşı yaptırabileceği kaydedildi. Peki, Sinovac-
CoronaVac Aşısı’nda dikkat edilmesi gerekenler nelerdir? GAÜ Tıp Fakültesi Dekanı Prof.
Dr. Ali Ünyayar aşı hakkında bilgiler verdi.
İlk önce kimler aşılanmalıdır?
COVID-19 aşı kaynakları sınırlı olmakla birlikte, maruz kalma riski yüksek olan sağlık
çalışanlarına ve yaşlılara aşılama için öncelik verilmelidir. Ülkeler, hedef grupları
önceliklendirmeleri için kılavuz olarak DSÖ Önceliklendirme Yol Haritasına ve DSÖ
Değerler Çerçevesine başvurabilirler. Aşı, 18 yaşından küçük kişiler için, daha fazla
araştırmaya ihtiyaç duyulduğu için önerilmemektedir.
Hamileler aşı olmalı mı?
Gebe kadınlarda Sinovac-CoronaVac (COVID-19) aşısına ilişkin mevcut veriler, gebelikte
aşının etkinliğini veya aşıyla ilişkili olası riskleri değerlendirmek için yetersizdir. Bununla
birlikte, bu aşı, hamile kadınlar da dahil olmak üzere, Hepatit B ve Tetanoz aşıları gibi iyi
belgelenmiş bir güvenlik profiline sahip diğer birçok aşıda yaygın olarak kullanılan bir
adjuvan içeren inaktive edilmiş bir aşıdır. Bu nedenle, hamile kadınlarda Sinovac-CoronaVac
(COVID-19) aşısının etkinliğinin, benzer yaştaki hamile olmayan kadınlarda gözlenenle
karşılaştırılabilir olması beklenmektedir. Gebe kadınlarda güvenlik ve immünojenisiteyi
değerlendirmek için daha ileri çalışmaların yapılması beklenmektedir. Bu arada DSÖ, hamile
kadına aşılamanın faydalarının potansiyel risklerden daha ağır bastığı durumda hamile
kadınlarda Sinovac-CoronaVac (COVID-19) aşısının kullanılmasını önermektedir.
Aşıyı başka kimler alabilir?
Obezite, kardiyovasküler hastalık ve solunum yolu hastalığı dahil olmak üzere ciddi COVID-
19 riskini artırdığı tespit edilen komorbiditeleri olan kişiler için aşı önerilir. Aşı, geçmişte
COVID-19 geçirmiş kişilere sunulabilir. Mevcut veriler, bu kişilerde doğal enfeksiyondan
sonra 6 aya kadar semptomatik yeniden enfeksiyonun olası olmadığını göstermektedir. Sonuç
olarak, özellikle aşı arzının sınırlı olduğu durumlarda, aşılamayı bu dönemin sonuna kadar
erteleyebilirler. Emziren kadınlarda diğer yetişkinlerde olduğu gibi aşı etkinliğinin benzer
olması beklenir.

Aşı kimlere önerilmez?
Aşının herhangi bir bileşenine karşı anafilaksi öyküsü olan kişiler aşılanmamalıdır. Akut PCR
ile doğrulanmış COVID-19 olan kişiler, akut hastalıktan iyileşene ve izolasyonu sona erdirme
kriterleri karşılanana kadar aşılanmamalıdır. Vücut ısısı 38,5°C'nin üzerinde olan herkes, ateşi
düşene kadar aşılamayı ertelemelidir.
Önerilen doz nedir?
SAGE, Sinovac-CoronaVac aşısının kas içinden 2 doz (0,5 ml) olarak kullanılmasını
önermektedir. DSÖ, birinci ve ikinci doz arasında 2-4 haftalık bir aralık önermektedir. Tüm
aşılı bireylerin iki doz alması önerilir. İkinci doz, ilkinden 2 haftadan daha kısa bir süre sonra
uygulanırsa, dozun tekrarlanmasına gerek yoktur. İkinci dozun uygulanması 4 haftadan fazla
ertelenirse, mümkün olan en erken fırsatta verilmelidir.
Bu aşı, halihazırda kullanılmakta olan diğer aşılarla nasıl karşılaştırılır?
İlgili çalışmaların tasarlanmasında alınan farklı yaklaşımlar nedeniyle aşıları kafa kafaya
karşılaştıramayız, ancak genel olarak, DSÖ Acil Kullanım Listesine ulaşan tüm aşılar,
COVID-19 nedeniyle ciddi hastalıkları ve hastaneye yatışları önlemede oldukça etkilidir. .
Güvenli mi?
SAGE aşının kalitesi, güvenliği ve etkinliği hakkındaki verileri kapsamlı bir şekilde
değerlendirerek, 18 yaş ve üstü kişiler için kullanılmasını tavsiye etmiştir. Güvenlik verileri
şu anda 60 yaşın üzerindeki kişiler için sınırlıdır (klinik araştırmalardaki az sayıda katılımcı
nedeniyle). Daha genç yaş gruplarına kıyasla yaşlı erişkinlerde aşının güvenlik profilinde
herhangi bir farklılık beklenmemekle birlikte, bu aşıyı 60 yaşından büyük kişilerde
kullanmayı düşünen ülkeler aktif güvenlik izlemesini sürdürmelidir.
Aşı ne kadar etkili?
Brezilya'da yapılan büyük bir faz 3 denemesi, 14 gün arayla uygulanan iki dozun
semptomatik SARS-CoV-2 enfeksiyonuna karşı %51, şiddetli COVID-19'a karşı %100 ve
14günden sonra hastaneye yatışa karşı %100 etkinliğe sahip olduğunu gösterdi (ikinci dozu
aldıktan sonraki günler).
SARS-CoV-2 virüsünün yeni türevlerine karşı çalışır mı?
Gözlemsel bir çalışmada, P.1'in SARS-CoV-2 örneklerinin %75'ini oluşturduğu Brezilya,
Manaus'taki sağlık çalışanlarında Sinovac-CoronaVac'ın semptomatik enfeksiyona karşı
tahmini etkinliği %49,6'dır (4). Etkinlik, Sao Paulo'da P1 sirkülasyonu varlığında (örneklerin
%83'ü) gözlemsel bir çalışmada da gösterilmiştir.
Parasetamol gibi ağrı kesicilerin alınması önerilir mi ?
COVID-19 aşılarının rapor edilen yan etkileri çoğunlukla hafif ila orta şiddette ve kısa süreli
olmuştur. Bunlar şunları içerir: ateş, yorgunluk, baş ağrısı, kas ağrısı, titreme, ishal ve
enjeksiyon bölgesinde ağrı. Aşıyı takiben bu yan etkilerden herhangi birinin oluşma olasılığı,
spesifik COVID-19 aşısına göre farklılık gösterir. Yan etkileri önlemek için COVID-19
aşısını almadan önce parasetamol gibi ağrı kesicilerin alınması önerilmemektedir. Bunun
nedeni, ağrı kesicilerin aşının etkisini nasıl etkilediğinin bilinmemesidir.